Türkiye'de bir Venedik... Eskişehir

Eskişehir, Türkiye'nin Venediği. Haftasonu için gittik. Gezilecek çok yer var ama 2 güne sığdırdık sığabildiği kadar.

Burası aynı zamanda öğrenci şehri, şehrin nüfusu 2021 verilerine göre 850.000 civarıyken bugün itibariyle 1 milyonu aşmıştır. Büyükşehir Belediye Başkanı, Yılmaz Büyükerşen aynı zamanda 1958 yılında Anadolu üniversitesinin kurucu kadrosunda yer almış ve bir dönem rektörlüğünü yapmıştır. Belediye Başkanı Erşen'in ismi bir caddeye verilmiş.Oldukça kalabalık ve yoğun dükkanların bulunduğu bir cadde. Meşhur avm Espark'ı da gördük önünden geçerken.

Anadolu Üniversitesi, bildiğimiz üzere açık öğretim sisteminin de bulunduğu üniversitedir. Açıköğretim sistemini Türkiye'ye getiren kişi de Yılmaz Büyükerşendir. Eğitim için yurtdışına gittiğinde sistemi görmüş ve Türkiye'ye getirmek için çalışmalar yapmıştır. Şehirdeki 3 devlet üniversitesinden biri Anadolu Üniversitesi, 2. si Osmangazi, 3. sü de 2018'de Cumhurbaşkanlığı kararıyla 'Bazı şehirlere 3. üniversite açılsın' denilerek açılmıştır. Aslında yeni bir üniversite değil, Anadolu üniversitesi 2 Eylül kampüsü ismi değişerek Eskişehir Teknik Üniversitesi olmuş. Mühendislik ve mimarlık alanında eğitim veriyor. Şehrin iki büyük ilçesi Odunpazarı ve Tepebaşı.. Şehre Venedik havası veren Porsuk çayı ikiye bölüyor şehri.

Porsuk çayı, Sakarya ırmağının en uzun kolu. Eskişehir, çifteler ilçesi, Sakarbağlarından doğar, Sakarya-Karasudan denize dökülür.

Şirin şehirde hafta sonu gezimize başlıyoruz. Şehrin bir çok yerinde heykeller var.

Şehrin en can alıcı noktası Porsuk çayından başlıyor gezimiz. Tekne turları var, tur başına 100 TL ve maksimum 4 kişi alıyor. Kesinlikle kişi başı hesap yapılmıyor, 4 kişi alıp kiralarsanız avantajlı.

Tur, 10 dakika sürüyor. Fiş alırken numara veriliyor, sırayla biniliyor teknelere.

Tekne gezisi sonrası yemek yiyelim dedik ve tabi ki Eskişehir deyince ne gelir akla.. Çi börek “ğ” yok aman dikkat... Çayın bir yanında sıra sıra börekçiler var, papağanı önerdiler ama inanılmaz sıra olduğundan Gondol çibörek oldu tercihimiz. Farklı farklı porsiyonlar var, bir porsiyon 5 tane normalde ama artırabilirsiniz.

Sırada Haller Gençlik Merkezi var. İsmini duyunca konferans salonu gibi bir yeri çağrıştırdı bana ama aslı tamamen farklı. İçinde hediyelik eşya dükkanları ve kafeleri olan kapalıçarşı havasında bir yer. Burada da akşam çayımızı içtikten sonra otele döndük.

2. gün ilk durağımız Devrim Arabaları Müzesi.. Giriş ücretsiz.

Müzenin açılışı 1961 yılına dayanıyor. O dönemin Cumhurbaşkanı Cemal Gürsel tarafından ordunun binek aracı ihtiyacı olmasından dolayı Türesaş denilen alan içinde açılmış. 29 Ekim 1961'e yetişsin diye 4,5 aylık kısa bir sürede tamamlanması öngörülür.

28 Ekim günü, siyah aracın 2 kat boyası atılır. O kadar aceleye gelir ki, cilası Ankara'ya götürülürken yolda atılır. Trene bindirilir,içinde çok az benzin bırakılır, sebebi de patlama olursa diye, tedbir amaçlı yani. Ankara'da arabaları karşılayacak motosikletli konvoya bilgi verilmesi unutulur, az benzinle meclis önüne kadar getirilir. Krem olan, Gemlikteki fabrika açılışına bile götürülür. Siyah olana da tam benzin doldurulur. Türkiye'nin ilk yerli otomobili, krem olan devrim, siyah olan tecrübe ismini alır. Krem olan müzede sergilenen, içine benzin konulursa çalışır durumdadır.

Arabalardan sonra Eskişehir'in meşhur Sazova Bilim ve Kültür Parkına çeviriyoruz rotamızı. 2008'de açılmış, 400.000 metrekare alana kurulu, 2017'de hayvanat bahçesi ve sualtı dünyası ile genişletme çalışması yapılmış.

İlk girişte solda hayvanat bahçesi ve sualtı müzesi var. Bir biletle ikisine de giriliyor

Hayvanat bahçesi çok değişik hayvan türleriyle dolu.

Sualtı müzesini de çok sevdim.

Çıkışa doğru ilerlerken uzay bilim merkezi var ama, ilgimi çekmediğinden girmedim. Parkın ortası yaya yolu, Eskişehir'in simgesi masal şatosunu görmek için sağa kıvrıldığımızda, korsan gemi, 5 tl karşılığı binebiliyorsunuz. Masal şatosu da sağ tarafta, yapılma amacı da aslında çocuklara yönelik, Disneyland'a gidemeyen çocukların eğlenmesi için yapılmış. Çok kalabalıktı, içine de giriliyordu ama girmedik biz.

Park içinde trenle gezinti yapmak ta mümkün, girişte bilet alınıyor.

Eskişehir'in sadece çiböreği değil, balaban köftesi de meşhur. Normal köfteden ne farkı var diyeceksiniz, biraz daha büyük ebatı ama daha sonra küçülmüş. Onu da Maşa Izgara denilen yerde yedik.

Sonraki durağımız Balmumu Müzesi. Eskişehir'e gelinir de görmeden gidilir mi. Giriş 25 TL ama grup olarak giriyorsanız 20 TL ile giriş yapılıyor.Yapımı 2013 ama tarihi 80'lere dayanıyor.

Yılmaz Bey, doktora yapmak için Londra'ya gider. Orada Madam Tausse müzesini ziyaret eder ancak bir tanesinin olması gereken yerde olmadığını görür. Bu durum canını sıkar ve Londra Büyükelçisine giderek durumu anlatır. Sözü edilen heykel Atatürk'e aittir. Türkiye'ye döndüğünde ilk işi bir heykel atölyesi açmak olur. Kendisi İktisat fakültesini kazanmış, ancak maddi yetersizliklerden dolayı okuyamamış, mimarlık okumuştur. “ Yaptığım heykelleri bağışlarım ama tek şartım müze ücreti engelli ve kimsesiz kız çocukları için kullanılacak” der. Bu noktada Koç ailesinden Mustafa Koç devreye girerek, Anıtkabirden Atatürk'ün yüzünün maskı alınır ve gizli bir yerde tutulur. Tamamlandıktan sonra yine Mustafa Koç'un desteğiyle Londraya gönderilerek Madam Tausse müzesinde “Dünya Liderleri” köşesine konur.

İçeri girdikten sonra da sağlı sollu ilerleniyor ve geriye dönüş yok. 2 kısımda fotoğraf çekimi yok. Buralar, az önce bahsettiğim bağış alanları. Görevliye bilgi verdiğiniz takdirde profosyonel fotoğrafçılar gelip çekiyor ve 20 TL karşılığı satılıyor ve geliri kimsesiz kız çocuklarına bağışlanıyor.

Fotoğraf çekilmeyen kısımlar da dünya liderlerinin bulunduğu kısımlar. Atatürk bir çok yerde çıktı karşımıza.

Müzede aynı zamanda makyöz ve kuaförler de var.Belirli aralıklarda heykeller makyaja girerek, saçları yapılıyormuş.

Müzeden çıkış arka kapıdan yapılıyor. Balmumu müzesinin hemen yanında Odunpazarı Modern Müze(OMM)

Pandemiden hemen önce 2019'da iş adamı Erol Tabanca(mimar) tarafından açılmış. Giriş 50 TL, indirimli 35 TL. Tamamen modern sanat galerisi, herkesçe farklı yorumlanabilecek düzeyde 3 katlı bir yapı ve her katı farklı.

Çok yakında haftasonları OMM önünden Frig vadisine belediye otobüsü kalkacakmış. Frig vadisi de Afyon'da en çok görmek istediğim yerlerden biri.Eskişehir'den 40-45 dakika sürüyormuş yolculuk. Friglerin de Eskişehirli olduğu bilinir. Vadinin bulunduğu yerde yaşamışlar. Çengelli iğneyi bulmalarıyla ünlüdürler.Tibula adı verilen giysilerini tutturmak için kullanırlarmış. Aynı zamanda ahşap olmalarıyla ünlülermiş. Eskişehir'de bir çok ismi görmek mümkün.İlk olarak Eti, çok yerde karşıma çıktı. Eti bisküvileri sahibi Firuz Kanatlı Eskişehirlidir. Ayrıca doktorlar caddesinde bir de Kanatlı AVM var. Sabancı da Eskişehir'e katkısı olan isimlerden biri. Sabancı Uzay Evi bulunmakta. Sarar ailesi de katkıda bulunan isimlerdendir. Tarihi ilçe Odunpazarında sıra... Unesco Dünya mirası ve geçici listesindedir. Zamanında odunların satıldığı pazardan almış ismini, pazar alanı da sabit tutulmaya çalışılmış.

Odunpazarı aynı zamanda bir çok müzeye ev sahipliği yapıyor. Bunlardan ilki Yılmaz Bey'in eşi İmren Büyükerşen'in açtığı oya müzesi. Çok ilgimi çekmediğinden girmedim ama içerde dantel ve oya örnekleri var. Ataol Behramoğlu müzesi, daktilo müzesi, kedi müzesi ve mavi müze bunlardan bir kaçı. Açılacak olan farklı tipte müzeler de bulunuyor. Kestirme sokakları ve Cumalıkızık'ı andıran rengarenk evleriyle Odunpazarında evler boyanarak, dış cephesi belediye tarafından yapılıyor, ev sahipleri dizayn etmekle yükümlü.

Tarihi ilçede gözümüze çarpan Atlıhan. Bildiğiniz üzere Eskişehir lületaşı ile meşhurdur. Atlıhan da iki katlı bir külliye, lületaşı mağazaları var.

Odunpazarında dikkatimi çeken bir başka yapı da Eskişehir Kurtuluş Müzesi. Eski bir konak, karşısındaki binanın önünde genç bir bey 10 tl karşılığı bilet veriyor ve o biletle giriş yapılıyor.

İsmet İnönü'nün muharebe için geldiğinde kaldığı evmiş, sonrasında müzeye dönüştürülmüş, içeride o döneme ait gazete küpürleri, Atatürk ve İnönü'ye ait fotoğraflar var.

Odunpazarındaki bir başka gezi noktamız da Kurşunlu Külliyesi oldu. 1517-1525 yılları arasında Kanuni Sultan Süleyman'ın vezirlerinden Çoban Mustafa Paşa tarafından yaptırılmıştır.

Külliyenin içinde hediyelik eşya dükkanları var. Ana malzemeyi hepsi aynı toptancıdan alıyormuş ama farklı fiyattan satıyorlar.

Odunpazarında yerel ürünler de satılıyor. Helva çeşitleri özellikle de pişmaniyeye benzerliğiyle dikkat çeken met helvası. Met , çubuk demekmiş.Eskiden çelik-çomak oynanır, kaybeden met helvası yaparmış. Afyondan gelen manda kaymağı ve glutensiz susam helvası da tezgahlarda.